Radeloos, redeloos, reddeloos

Ik ga me niet populair maken met deze column. Ik ben ook bang dat ik niet door iedereen goed zal worden begrepen. Maar toch maar.

Ik had een tijdje terug een discussie met iemand over racisme. Ik zei, er is nog nooit zo weinig racisme geweest als nu in onze tijd. Dat werd me niet in dank afgenomen. Hoe kon ik het racisme zo bagatelliseren! Maar ik wilde niets bagatelliseren. Hooguit relativeren.

Ik zei niet eens dat er weinig racisme is. Ik zei alleen dat er minder racisme is dan in het verleden. Maar niet iedereen is meer in staat om goed te luisteren.

Toch ben ik er nog steeds van overtuigd dat we toleranter zijn dan ooit. Waar ik ook van overtuigd ben: dat de machten waarmee wij te maken hebben, bleek afsteken bij totalitaire regimes uit het verleden. Ursula von der Leyen haalt het niet bij Adolf Hitler. Mark Rutte komt niet in de buurt van Seyss-Inquart. Je ziet nu soortgelijke mechanismen optreden als in het Nazi-tijdperk, zoals extreme volgzaamheid, en dat is leerzaam. Maar Auschwitz was van een hele andere orde dan wat we nu meemaken. Onze verzetshelden, mannen als Willem Engel en Max de Fakkeldrager, verdienen alle steun. Maar in een echte totalitaire staat waren ze al lang weggevaagd.

Ik zeg dit omdat het volgens mij goed nieuws is. Ik zie zoveel somberheid om me heen. Mensen die geen toekomst meer zien. Die zoveel macht toeschrijven aan de cabal dat ze er geen gat meer in zien.

Ik wil niets afdoen aan de misdaden waar we mee zijn geconfronteerd, of de bedreigingen waar we mee te maken hebben. Onze vrijheden en grondrechten op grove schaal geschonden. Steeds meer dwang en controle. Zelfmoorden onder jongeren. Kindermisbruik. Medische kartels. Vaccinatiefanatici. Censuur. Cancel-cultuur. Vergiftiging van onze gezondheid en onze aarde door toxische chemicaliën – iets waar ik me pas de laatste tijd meer bewust van ben geworden. De dreiging van een economische crisis. De dreiging van een verwoestende nieuwe oorlog.

En toch, het klinkt paradoxaal, maar het is niet nieuws onder de zon. Rampspoed is van alle tijden. Dictatuur ook. Weet u nog wel – radeloos, redeloos, reddeloos…

De hele geschiedenis is een strijd om de vrijheid. Erkenning van rechten. Er waren slavenopstanden in het Romeinse rijk, voedselopstanden in de Middeleeuwen. ‘De prijs van vrijheid is eeuwige waakzaamheid’, is een gevleugelde uitspraak uit de Amerikaanse revolutie.

Waarom zouden uitgerekend wij in een tijd leven waarin we niet met plagen en misdaden tegen de menselijkheid te maken hebben? Hebben wij historische voorrechten of zo? Veel mensen hebben erg hoge verwachtingen van het leven en van hun medemensen. Ze denken dat ze pas gelukkig en vrij kunnen zijn als de hele maatschappij is omgeturnd en de hele politieke bende verjaagd. Als je daar je geluk van laat afhangen, ga je het moeilijk krijgen.

Ik vind niet dat we het recht hebben om te wanhopen. Daarvoor is het nog véél te vroeg. Kijk naar wat we hebben bereikt. We dachten dat ‘de maatregelen’ terug zouden komen in het najaar, maar dat is niet gebeurd. Zelfs de optimist Ad Nuis had dat niet verwacht. Het heeft hem een paar flessen wijn gekost in verloren weddenschappen.

Het publieke debat gaat over waar wij willen dat het over gaat. WEF-corruptie, vaccinschade, oversterfte, stikstof-waanzin, inflatie, CBDCs. De overheid heeft een grote mond, maar durft niet door te pakken. Mensen wapperen met blauw-gele vlaggetjes, maar wie wil er echt gaan vechten in Oekraïne? Laten we wel wezen, als de cabal echt zo machtig was, dan doen ze er wel lang over om ons te vernietigen.

Natuurlijk, wat niet is, kan nog komen. En er komt ongetwijfeld nog een heleboel shit. Maar zover is het nog niet. We verwijten de zittende macht dat ze ieder probleem, zoals klimaatverandering, opblazen tot crisisproporties. Laten wij niet dezelfde fout maken.

Waar we volgens mij vooral aan moeten werken is een aansprekend nieuw ideaal. Het mag ook een oud ideaal zijn trouwens. Als het maar inspirerend is. Onze vijanden komen uiteindelijk alleen weg met hun misdaden voor zover ze die weten te verpakken in morele idealen. Veiligheid, solidariteit, je doet het voor een ander. We moeten laten zien dat dit leugens zijn. Onze eigen idealen verspreiden. Zelfbeschikkingsrecht, vrede, we doen het samen.

Deze column is eerder gepubliceerd in De Andere Krant, 2023, nummer 5. Neem een abonnement om al mijn werk te volgen! 

Print